Blog o nieuczciwej konkurencji, zakazanej reklamie i nie tylko...

Działanie na szkodę spółki

17 września 2024   |   kancelaria

Osoby odpowiedzialne za zarządzanie majątkiem oraz bieżącą działalnością firmy są obdarzane dużym zaufaniem przez inwestorów, właścicieli i zarząd. Niestety, w rzeczywistości gospodarczej zdarza się, że podejmowane przez tego typu osoby decyzje nie tylko nie przyczyniają się do rozwoju przedsiębiorstwa, ale wręcz powodują szkody. Czasem są to celowe działania wynikające z określonych motywów, ale równie często mogą być one rezultatem błędnych ocen sytuacji lub po prostu braku odpowiednich kwalifikacji, co jest częścią codziennego ryzyka biznesowego. Nie każda niekorzystna decyzja jest działaniem na szkodę firmy. W takim razie, kiedy zła decyzja zarządcza może zostać uznana za działanie na szkodę spółki? Jakie konsekwencje prawne grożą za tego rodzaju działania?

Lipiński Maciej

Autor bloga:
Maciej Lipiński
radca prawny

+48 502 125 029
m.lipinski@lipinskiwalczak.pl

 

Czym jest działanie na szkodę spółki?

Działanie na szkodę spółki to każde działanie osoby odpowiedzialnej za zarządzanie sprawami majątkowymi przedsiębiorstwa, które prowadzi do strat w majątku spółki lub stwarza ryzyko ich wystąpienia. Działanie na szkodę spółki obejmuje zarówno szkody, które już powstały i można je wyrazić w konkretnych kwotach, jak i podjęte decyzje, które dopiero mogą przynieść szkodliwe skutki w przyszłości. Warto zaznaczyć, że brak bezpośrednich strat nie wyklucza możliwości pociągnięcia odpowiedzialnych osób do odpowiedzialności, gdyż szkoda może się ujawnić dopiero w późniejszym czasie. Kluczowe jest to, czy podejmując daną decyzję działano w interesie spółki i z należytą starannością, uwzględniając zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe skutki podejmowanych działań, czy też decyzja ta już w momencie jej podjęcia była obiektywnie niekorzystna.

Kto ponosi odpowiedzialność za szkodę w spółce?

Odpowiedzialność za szkodę w spółce ponoszą osoby, które są zobowiązane do zarządzania jej majątkiem lub prowadzenia działalności gospodarczej. Do takich osób należą między innymi:

1) wspólnik spółki jawnej, o ile nie został wyłączony z prowadzenia spraw spółki na mocy umowy,

2) likwidator spółki jawnej,

3) komplementariusz w spółce komandytowej,

4) członek zarządu w spółce z o.o. oraz spółce akcyjnej,

5) członek rady nadzorczej w spółce z o.o. oraz spółce akcyjnej, w zakresie decyzji wymagających zgody rady nadzorczej,

6) likwidator w spółce z o.o. oraz spółce akcyjnej,

7) wspólnik spółki cywilnej.

Każda z tych osób może ponosić odpowiedzialność za szkody wyrządzone w majątku spółki, wynikające z niewłaściwego zarządzania lub niezgodnych z interesem spółki decyzji.

Działanie na szkodę spółki – rodzaje nadużyć

Nadużycie uprawnień

Nadużycie uprawnień ma miejsce, gdy osoba formalnie działająca w ramach swoich kompetencji wykorzystuje je w sposób sprzeczny z ich celem lub przekracza przyznane jej uprawnienia bez wystarczającego uzasadnienia. Może to dotyczyć zarówno działania, jak i zaniechania, które prowadzi do wyrządzenia szkody spółce. Nadużycie może obejmować sytuacje, w których działanie było pozornie zgodne z zakresem obowiązków, ale w rzeczywistości naruszało interes spółki.

Przykłady nadużycia uprawnień i wyrządzenia szkody w spółce obejmują między innymi:

1) zawarcie niekorzystnych umów, które prowadzą do strat finansowych spółki,

2) przekazywanie poufnych informacji handlowych konkurencji, co skutkuje utratą przewagi rynkowej,

3) realizowanie fikcyjnych transakcji z wykorzystaniem tzw. pustych faktur

4) prowadzenie działań mających na celu prywatny zysk kosztem interesów spółki,

5) nieuzasadnione zaciąganie kredytów lub zobowiązań finansowych, które mogą pogorszyć sytuację finansową spółki,

6) celowe opóźnianie lub unikanie podejmowania decyzji, które są kluczowe dla rozwoju lub stabilności spółki,

7) niewłaściwe zarządzanie zasobami spółki, prowadzące do ich marnotrawstwa lub nieuzasadnionego uszczuplenia.

W każdym z tych przypadków osoba odpowiedzialna nadużywa swoich uprawnień lub zaniedbuje swoje obowiązki, co naraża spółkę na szkodę.

Niedopełnienie obowiązków

Niedopełnienie obowiązków polega na niewykonaniu lub niepełnym wykonaniu czynności, do których dana osoba była zobowiązana, a także na wypełnieniu tych obowiązków w sposób niedbały lub niestaranny. Mówiąc wprost, jest to zaniechanie, które może prowadzić do szkody w spółce, gdy osoba odpowiedzialna nie podejmuje działań, które powinny być zrealizowane w ramach jej kompetencji.

Przykłady niedopełnienia obowiązków i wyrządzenia szkody w spółce obejmują:

1) nienależyte lub jedynie częściowe wykonanie powierzonego zadania, co prowadzi do problemów prawnych spółki,

2) wykonanie zadania niezgodnie z jego celami,

3) nieprzestrzeganie przepisów prawa lub wewnętrznych regulacji spółki, co skutkuje nałożeniem kar lub grzywien na spółkę,

4) zaniechanie aktualizacji ubezpieczeń majątkowych, co w przypadku szkody nie pozwala na pełne odszkodowanie,

5) niewdrożenie odpowiednich procedur zarządzania ryzykiem, zignorowanie sygnałów o zagrożeniu, co prowadzi do pogorszenia sytuacji spółki,

6) niestaranność w nadzorowaniu projektów, co powoduje ich opóźnienia i wzrost kosztów.

Każda z tych sytuacji może doprowadzić do znacznej szkody finansowej lub wizerunkowej, gdy osoba odpowiedzialna nie wykona swoich obowiązków z należytą starannością.

Jaka kara za działanie na szkodę spółki?

Działanie na szkodę spółki to poważne naruszenie, które może prowadzić do odpowiedzialności zarówno cywilnej, jak i karnej. W zależności od charakteru i skutków tych działań, kary mogą obejmować odszkodowania, a także sankcje karne, takie jak grzywny czy nawet pozbawienie wolności.

Odpowiedzialność 

Odpowiedzialność za działanie na szkodę firmy opiera się głównie na przepisach zawartych w art. 296 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym artykułem, osoba, która z tytułu ustawy, decyzji organu lub umowy jest zobowiązana do zarządzania majątkiem lub prowadzenia działalności gospodarczej spółki, ponosi odpowiedzialność, jeśli poprzez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków wyrządzi znaczną szkodę majątkową.

Przewidziana kara w takim przypadku wynosi od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.

Odpowiedzialność karna występuje także wtedy, gdy sprawca nie doprowadził bezpośrednio do szkody, ale stworzył realne zagrożenie jej wystąpienia, za co grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności.

Kary są surowsze, gdy działanie było nakierowane na osiągnięcie korzyści majątkowej, kara może wynieść od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Jeszcze większe zaostrzenie kar występuje, gdy szkoda wyrządzona firmie jest w wielkich rozmiarach, czyli wynosi co najmniej 1 000 000 zł. W takim przypadku sprawca może zostać skazany na karę od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności.

W sytuacji, gdy przestępstwo zostało popełnione nieumyślnie, czyli sprawca nie miał zamiaru wyrządzenia szkody, ale nie dochował należytej ostrożności, która mogła zapobiec szkodzie, przewidziana kara jest łagodniejsza – do 3 lat pozbawienia wolności. Istotnym elementem w kontekście odpowiedzialności jest możliwość uniknięcia kary przez osobę, która dobrowolnie naprawiła w całości wyrządzoną szkodę przed wszczęciem postępowania karnego.

W praktyce, działanie na szkodę spółki może przyjąć formę zarówno faktycznego wyrządzenia szkody majątkowej, jak i sprowadzenia bezpośredniego zagrożenia jej wystąpienia. Działania te są uznawane za czyny zabronione, co oznacza, że w przypadku ich wystąpienia możliwe jest pociągnięcie osób do odpowiedzialności karnej, a sankcje mogą obejmować zarówno pozbawienie wolności, jak i inne konsekwencje prawne.

Odpowiedzialność z K.S.H.

Kodeks spółek handlowych przewiduje odpowiedzialność karną za działanie na szkodę spółki, które może objawiać się w różnych formach. Działania te mogą obejmować:

Podejmowanie decyzji sprzecznych z interesem spółki
Członkowie zarządu, likwidatorzy oraz inne osoby mające wpływ na funkcjonowanie spółki są zobowiązani działać w jej najlepszym interesie. Podejmowanie decyzji sprzecznych z tym interesem, np. zawieranie niekorzystnych umów, które mogą narazić spółkę na straty finansowe lub osłabić jej pozycję na rynku, może zostać uznane za działanie na szkodę spółki.

Niezgłoszenie upadłości w odpowiednim terminie
Kodeks spółek handlowych nakłada obowiązek, aby w przypadku niewypłacalności spółki złożyć wniosek o ogłoszenie jej upadłości w odpowiednim terminie. Zaniedbanie tego obowiązku,  może prowadzić do pogłębienia trudnej sytuacji finansowej spółki i zwiększenia jej zadłużenia.

Podawanie nieprawdziwych danych w dokumentach finansowych
Przedstawianie fałszywych informacji w sprawozdaniach finansowych, bilansach lub innych dokumentach tego typu może wprowadzać w błąd inwestorów, wierzycieli czy organy nadzorcze, prowadząc do niewłaściwej oceny sytuacji finansowej spółki.

Nieprzekazanie wymaganych prawem dokumentów
Kodeks spółek handlowych nakłada obowiązek dostarczania różnorodnych dokumentów organom kontrolnym, wierzycielom czy akcjonariuszom. Nieprzekazanie tych dokumentów, np. rocznych sprawozdań finansowych czy protokołów z walnych zgromadzeń, może stanowić podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej.

Przekazanie informacji lub dokumentów w sposób niezgodny z rzeczywistością
Oprócz nieprzekazywania dokumentów, kodeks przewiduje sankcje za dostarczanie informacji, które są niezgodne z rzeczywistością. Może to dotyczyć np. zniekształcenia danych finansowych, niepełnych informacji o kondycji spółki lub zatajenia istotnych faktów. Takie działania mogą prowadzić do błędnych decyzji po stronie akcjonariuszy, inwestorów lub wierzycieli i są traktowane jako poważne naruszenie obowiązków.

Po co mi adwokat lub radca prawny?

Adwokat lub radca prawny w sprawach o działanie na szkodę spółki jest nieocenionym wsparciem, ponieważ tego rodzaju postępowania są skomplikowane i wymagają dogłębnej analizy okoliczności podejmowanych decyzji. W trakcie takich spraw często konieczne jest powoływanie biegłych, którzy oceniają skomplikowane kwestie finansowe lub gospodarcze, co może znacząco wydłużyć postępowanie. Profesjonalny prawnik nie tylko pomaga w ochronie praw pokrzywdzonej strony, ale również dba o zabezpieczenie jej majątku. Z kolei osobie niesłusznie oskarżonej może pomóc w obronie, przyczyniając się do oczyszczenia z zarzutów, dzięki dogłębnej znajomości prawa i procedur. Wsparcie prawnika zapewnia skuteczniejszą ochronę interesów w złożonych i często długotrwałych postępowaniach.

Zakaz konkurencji b2b w umowach między przedsiębiorcami

Kim jestem?

Maciej Lipiński

Jestem radcą prawnym i wieloletnim praktykiem z tematyki nieuczciwej konkurencji. Niezależnie od tego, czy jesteś pokrzywdzony czy pozwanym, oferujemy Ci profesjonalne doradztwo prawne oraz kompleksową reprezentację w procesach sądowych.

Tel.+48 502 125 029
Mail: m.lipinski@lipinskiwalczak.pl

 

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

KATEGORIE: