W związku z licznymi pytaniami od naszych klientów, postanowiliśmy rozszerzyć nieco wpis dotyczący naśladownictwa. Jak wskazano już w poprzednim wpisie, zgodnie z art. 13 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czynem nieuczciwej konkurencji jest:
– naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.

Art. 13 ust. 1 dotyczy naśladownictwa jedynie w kwalifikowanej postaci, tj. gdy kumulatywnie spełnione są następujące przesłanki:
1) kopiowana jest zewnętrzna postać produktu,
2) naśladownictwa dokonuje się za pomocą technicznych środków reprodukcji,
3) kopia może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.

Zgodnie z intencją ustawodawcy, zabronione nie jest naśladowanie danego produktu „w ogólności”, ale tylko tzw. niewolnicze naśladownictwo.
Zakazanie naśladownictwa w całości uniemożliwiłby wchodzenie na rynek z podobnymi produktami, a to prowadziło by do ochrony monopolistycznej pozycji producentów.
Rozwijając pojęcie „niewolnicze naśladownictwo” wskazać należy, iż chodzi o przypadki, w których dla przeciętnego odbiorcy nie jest właściwie możliwe odróżnienie kopii od oryginału.
Istotne jest przy tym, iż aby mówić o czynie nieuczciwej konkurencji z art. 13 sprawca musi pozostawać w stosunku konkurencji z przedsiębiorcą, którego wyrób jest kopiowany.
Co należy rozumieć pod pojęciem „gotowy produkt”, o którym mowa w omawianym przepisie ?
Zgodnie ze stanowiskiem przedstawicieli doktryny, gotowym produktem w tym znaczeniu jest zarówno wyrób finalny, jak i jego określone elementy (części zamienne), będące przedmiotem samodzielnego obrotu. Może to być również skopiowany element zestawu konkurenta, zapewniający jego kompatybilność z zestawem własnym. (Komentarz do u.z.n.k. M. Du Vall, wyd. VI, LexisNexis 2013).
Zgodnie z wyrokiem Sądu najwyższego z dnia 11.08.2004r.,produktem w rozumieniu art. 13 może być również półprodukt (np. podeszwy do butów), przy czym stanowiącymi punkt odniesienia klientami nie są w tym wypadku nabywcy wyrobów finalnych, do których należą przede wszystkim konsumenci, lecz odbiorcy tych półproduktów, którymi są prawie wyłącznie przedsiębiorcy (sygn. II CK 487/03, LexPolonica nr 368214).
Nie są natomiast „gotowymi produktami” wszelkie projekty, zarysy, szkice, próbne makiety, które nie osiągnęły jeszcze postaci nadającej się do wprowadzenia do obrotu” (M. Poźniak-Niedzielska, w: Szwaja, Komentarz 2006, s. 521).
Art. 13 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wskazuje, w jakich wypadkach spełniających przesłanki art. 13 ust. 1 kopiowanie jest dozwolone, a zatem zawęża zakres jego zastosowania.
Kopiowanie jest bowiem dozwolone jeżeli dochodzi tylko do naśladowania cech funkcjonalnych produktu, w szczególności budowy, konstrukcji i formy zapewniającej jego użyteczność. W takim przypadku nie można mówić o czynie nieuczciwej konkurencji.

Podzielając stanowisko przedstawicieli doktryny stwierdzić należy, iż Art. 13 ust. 1 u.z.n.k. nie może służyć przedłużaniu ochrony wygasłych praw wyłącznych, ewentualne skorzystanie z tego przepisu może być uzasadnione innymi okolicznościami, aniżeli „czyste” skopiowanie produktu dotąd korzystającego z monopolu przyznanego innymi aktami prawnymi.

Kopiowanie i naśladowanie produktów wypełniające czyn nieuczciwej konkurencji jest penalizowane.

Zgodnie bowiem z art. 24 u.z.n.k., kto, za pomocą technicznych środków reprodukcji, kopiuje zewnętrzną postać produktu lub tak skopiowany wprowadza do obrotu, stwarzając tym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, czym wyrządza poważną szkodę przedsiębiorcy,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.